ზუგდიდის ღირსშესანიშნაობები — რა ვნახოთ სამეგრელოს გულში

ზუგდიდი - სამარგალოშ გურიშ კილა! ზუგდიდი სამეგრელოს მარგალიტი ქალაქია, რომელიც საოცარ ბუნებასა და სიმწვანეშია ჩაფლული. სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონში მდებარე ქალაქი არა მხოლოდ სამეგრელოს ადმინისტრაციული ცენტრი, არამედ ტურისტულად ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო ადგილია. ამ ტერიტორიაზე აღმოჩენილია არაერთი ისტორიული მნიშვნელობის არქეოლოგიური ძეგლი, რომელიც ანტიკურ პერიოდსა და ადრებრინჯაოს ხანას განეკუთვნება. ზუგდიდის ღირსშესანიშნაობები კი, ამ ქალაქში მოგზაურობას ნამდვილად მოგანდომებს.

თუ იმაზე გეფიქრება, ზუგდიდის ღირსშესანიშნაობების მოსანახულებლად როგორ გადაადგილდე, ზუგდიდის ტაქსი Bolt შეგიძლია გამოიძახო. მანამდე კი, გაეცანი ბლოგში იმ ადგილებს, სადაც ვფიქრობთ აუცილებლად უნდა წახვიდე, თუ ზუგდიდს ესტუმრები.

სად წავიდეთ ზუგდიდში?

ზუგდიდის დასახელება პირველად მოხსენებულია 1572 წელს ბერი ეგნატაშვილის ჩანაწერებში. მეცნიერების ვარაუდით, სახელწოდება მომდინარეობს მეგრულიდან და ნიშნავს "დიდ ბორცვს" — ზურგდიდი ან ზუგიდი, რაც იმ გორაკზე მიუთითებს, სადაც მოგვიანებით გაშენდა ქალაქი. 

დღეს ამ გორაკს ზუგდიდელები მაცხოვრის კარის გორაკს (მანცხვარკარიშ სუკია) ეძახიან და თანამედროვე ქალაქი სწორედ აქაა გაშენებული. ქალაქი გამოირჩევა ღირსშესანიშნაობების მრავალფეროვნებით, რომლებსაც თვალწარმტაც ბუნებასთან ჰარმონიულობა უფრო საოცარს ხდის. და თუ იმაზე ფიქრობ, როგორ მიხვიდე ამ საოცარ ადგილებამდე, გახსოვდეს, ტაქსი Bolt ზუგდიდი მუდამ შენ გვერდითაა.

დადიანების სასახლე

ზუგდიდში მოხვედრისას, შეუძლებელია გვერდი აუარო დადიანების სასახლეს, რომელიც ქალაქის სავიზიტო ბარათადაა ქცეული. ეს მხოლოდ სასახლე არაა, ის ზუგდიდის ისტორიის, ბრძოლის, კულტურისა და მეგრელი თავადების ყოფის ანარეკლია. 

დადიანების რეზიდენცია მე-17 საუკუნეში ააშენა ოდიშის მთავარმა ლევან II დადიანმა, ზუსტად იმ დროს, როცა სამეგრელო ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერ პოლიტიკურ და კულტურულ ცენტრად ყალიბდებოდა. სასახლე ზუგდიდის გულში, ქალაქის ცენტრალურ ნაწილში მდებარეობს და დღესაც მედიდური მზერით ეგებება ყველა მნახველს.

დადიანების რეზიდენცია სასახლეთა კომპლექსია და რამდენიმე ნაგებობას აერთიანებს:

• დედოფლის სასახლე მე-19 საუკუნის 60-იან წლებში გადაკეთდა გერმანელი არქიტექტორის, რაისის ხელით. მანამდე კი ეს შენობა მთავარ დავით დადიანის დის, პუპის საკუთრება იყო. რაისმა სასახლის არქიტექტურას ევროპული ელეგანტურობა შესძინა — მეორე სართული თაღებით შეამკო და ბაღისკენ გადაჭიმული ფლიგელებიც მიაშენა.
• კომპლექსში შედის ნიკოსეული სასახლეც, რომელიც მე-19 საუკუნის 80-იან წლებში, რუსი არქიტექტორის, ლეონიდ ვასილიევის მიერ აიგო. ეს ორსართულიანი შენობა განსაკუთრებით გამორჩეულია ქვის აივნითა და საქართველოს მასშტაბით ყველაზე დიდი სამეჯლისო დარბაზით. 
• აქვეა მთავრისეული ტაძარი და დეკორატიული ბაღიც, რომელიც ტერიტორიას ჰარმონიას მატებს და ეგზოტიკური მცენარეებით ამრავალფეროვნებს.

ამ ბაღის ხეივანთან დაკავშირებით ერთი პატარა სიმბოლური რიტუალიც არსებობს, რომელსაც აქ მომსვლელები ხშირად ასრულებენ. ხეივანი თვალდახუჭულმა უნდა გაიარო და სურვილი ჩაიფიქრო. არ ვიცით, ასრულებია თუ არა ვინმეს აქ ჩაფიქრებული სურვილები, მაგრამ – ცდა ბედის მონახევრეაო, ნათქვამია. ასე რომ, შეგიძლია თავადაც სცადო და შედეგები გაგვიზიარო.

დღეს დადიანების სასახლე სახელმწიფო ისტორიულ-ეთნოგრაფიულ მუზეუმად ფუნქციონირებს. მუზეუმი 1921 წლის აპრილში დაარსდა და მისი პირველი კოლექცია მოიცავდა სამეგრელოს მთავრის, დავით დადიანის საგანძურსა და რეგიონის ეკლესია-მონასტრებიდან გადმოტანილ უნიკალურ ქართული ხელოვნების ნიმუშებს, ძვ. წ. I ს. – ახ. წ. ანტიკური საბერძნეთისა და ძველი კოლხეთის კულტურის ამსახველი არქეოლოგიურ მასალას, ქრისტიანული სიწმინდეების კოლექციას, ევროპული გამოყენებითი ხელოვნების ნიმუშებს, სამეგრელოს მთავართა, საფრანგეთის - მათ შორის განსაკუთრებით მრავლადაა ნაპოლეონ ბონაპარტის სახელთან დაკავშირებული ნივთებს.

კოლექციაში ასევე შეხვდები რუსეთის, ესპანეთის საიმპერატორო ოჯახის წევრთა რელიკვიებს, XV-XIX საუკუნეების ხელნაწერ წიგნებს და სიგელ-გუჯრებს, ნაპოლეონ ბონაპარტისა და დადიანების ბიბლიოთეკას, ევროპისა და აზიის საბრძოლო იარაღების ნიმუშებს, რუსი ”პერედვიჟნიკების”, ფრანგი ბატალისტებისა და ინგლისელი ”მარინისტების” ფერწერულ ტილოებს, ბროლის, ფაიფურ-ფაიანსის ჭურჭელს და სხვა.

მოკლედ რომ ვთქვათ, მუზეუმის კოლექცია მრავალფეროვანი და დიდი მნიშვნელობის არტეფაქტებისგან შედგება.

ზუგდიდის ბოტანიკური ბაღი

სასახლის გარშემო გაშენებული ბოტანიკური ბაღი თავად უდიდესი ღირსშესანიშნაობაა. აქ ხარობს მაგნოლიის ექვსი სახეობა, მუხის ათობით ჯიში, ატლასისა და ჰიმალაის კედრები, კანარის ვერხვი, იაპონური ნაირსახეობები. ამ ბაღის ყოველი კუთხე სავსეა საოცარი სურნელით, მოსასვენებელი მოჩრდილული კუთხეებით, რაც ნებისმიერ მნახველს სიმშვიდით აავსებს.

ბოტანიკური ბაღი XIX საუკუნეში ეკატერინე ჭავჭავაძემ დეკორატიულ ბაღად გააშენა. იდეა ეკატერინეს მეუღლეს, დავით დადიანს, ეკუთვნოდა, თუმცა რეალურად ბაღის სულის ჩამდგმელი ეკატერინე გახდა. მან მოიწვია იტალიელი მებაღე ჟოზეფ ბაბინი, რომელმაც ბაღს ევროპული იერი მისცა — დაგეგმა ხელოვნური ტბა, მოაწყო ნაკვეთები და ბუნებრივ პეიზაჟებს დეკორატიული სტრუქტურები შეუხამა.

ზუგდიდში ყოფნისას, ამ ბაღში აუცილებლად გაისეირნე, მისამართამდე Bolt მოგიყვანს.

რუხის ციხე

რუხის ციხე ზუგდიდის მუნიციპალიტეტში, სოფელ რუხში მდებარეობს და ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი თავდაცვითი ნაგებობა იყო გვიან შუა საუკუნეების სამეგრელოში. იგი 1647 წელს ლევან II დადიანმა ააგო და მალე სტრატეგიული მნიშვნელობის მქონე ციხე-ქალაქად იქცა.

ციხის მთავარი მიზანი იყო სამეგრელოში ვაჭრობის განვითარება და ოსმალეთის შემოსევებისგან ქვეყნის დაცვა. ის ენგურის მახლობლად, ბუნებრივად გამაგრებულ ადგილას მდებარეობს, რაც მტრისგან მიუდგომელს ხდიდა და უსაფრთხოებას მატებდა სიმაგრეს.

არქიტექტურულად რუხის ციხე მასშტაბური და საკმაოდ კომპლექსურია — შიდა სიგრძე დაახლოებით 100 მეტრია, სიგანე კი 80. ტერიტორია ორ ნაწილად იყოფა: ქვედა ეზოდ და ციტადელად. 

ციტადელის კოშკი, რომელიც ციხის ჩრდილოეთ ნაწილში დგას, იდეალურ სტრატეგიული პოზიციას ქმნიდა — იგი შესანიშნავად აკონტროლებდა ენგურის მიმდებარე ველებს. სიმაგრე რიყის ქვით არის ნაგები, გალავნის სიმაღლე ზოგ ადგილას 10 მეტრს აღწევს, ზემოთ კი საბრძოლო ბილიკები გადის. შიგნით წყაროც ყოფილა, რომელიც დღეს მხოლოდ ჩაღრმავებულ ადგილად შემორჩა.

მოკლედ, თუ სამეგრელოს ისტორიული წარსულთან შეხვედრა, ჭირსა და ლხინში გამოცდილი ნაგებობის ნახვას მოისურვებ, Bolt არც ამ შემთხვევაში დაგაღალატებს.

ცაიშის ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის მიძინების ტაძარი

ზუგდიდის ღირსშესანიშნაობები ამით არ სრულდება. ცაიშის ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის მიძინების ტაძარი, ზუგდიდიდან სამხრეთ-დასავლეთით, სოფელ ცაისში მდებარეობს და დღესაც ზუგდიდისა და ცაიშის ეპარქიის საკათედრო ტაძარს წარმოადგენს. ეს ერთ-ერთი უძველესი საეპისკოპოსო კათედრაა საქართველოში, რომელიც VI-VII საუკუნეებიდან მოიხსენიება, როგორც ლაზიკის ეპარქია. 

ტაძრის შესახებ მნიშვნელოვან ისტორიებს ხატებზე დატანილი მინაწერები გვიყვება. სწორედ აქედან ვიგებთ, რომ 1614 წელს ძლიერმა მიწისძვრამ ტაძარი მნიშვნელოვნად დააზიანა. ბიძგები ერთი წელი გრძელდებოდა და ძველი ტაძარი თითქმის სრულად დაინგრა.

1777 წელს ცაიშის ეპისკოპოსმა გრიგოლ დადიანმა ტაძარი ხელახლა შეაკეთა: ააშენა ქვის სამრეკლო, შემოავლო გალავანი და დააარსა ბიბლიოთეკა, რომელიც ნაბეჭდი და ხელნაწერი წიგნების კოლექციას აერთიანებდა.

ტაძრის ეზოში ხარობს 600 წლის ცაცხვის ხე, ხოლო გარშემო პატარა პალმების ბაღი აკრავს. თუ ამ საოცარი ადგილის მონახულება შენს გეგმებშია, უკვე იცი, რომ Bolt ტაქსი ზუგდიდი ნებისმიერ დროს შენთან გაჩნდება.

სასტუმროები ზუგდიდში

ზუგდიდი სტუმრებს ბიუჯეტური და კომფორტული სასტუმროების მრავალფეროვან არჩევანს სთავაზობს. თუ მთავარ ღირსშესანიშნაობებთან ახლოს ყოფნა გირჩევნია, გარდენ პალასი ზუგდიდი იდეალური არჩევანი იქნება. ეს სასტუმრო სტილური და ელეგანტური ინტერიერით, მაღალი ხარისხის სერვისით თავს აუცილებლად დაგამახსოვრებს.

მყუდრო, კომფორტული გარემოთი და ხარისხიანი სერვისით გამოირჩევა ასევე DADIANI Inn. საქმიანი ბიზნეს ვიზიტის შემთხვევაში კი, შეგიძლია Iberia Palace Hotel სცადო, რომელიც ქალაქის ცენტრში მოდერნულ და მშვიდ გარემოს გთავაზობს.

აქვე შეგახსენებთ, რომ რომელ სასტუმროზეც არ უნდა შეაჩერო არჩევანი, ზუგდიდი ტაქსი Bolt ყველგან წაგიყვანს. 

ტაქსი Bolt ზუგდიდი

რა თქმა უნდა, ზუგდიდის ღირსშესანიშნაობები ამ ბლოგით ვერ ამოიწურება და ზუგდიდზე სასაუბროდ საკმარისი არ იქნება, თუმცა იმის თქმას ნამდვილად მოვახერხებთ, რომ რის სანახავადაც არ უნდა მიდიოდე, შეგიძლია Bolt ტაქსი ზუგდიდში გამოიძახო!

ასევე, ჩვენი პარტნიორი მძღოლებისთვის განსაკუთრებული შეთავაზება გვაქვს - 16-დან 23 ივლისის ჩათვლით, პარტნიორ მძღოლად დარეგისტრირებისა და 10 მგზავრობის შესრულების შემთხვევაში, 50 ლარს მიიღებენ!