Je hebt het misschien niet altijd door, maar veel steden zijn gebouwd voor auto’s. Wegen en parkeerplaatsen nemen tot wel 80% van het stedelijk gebied in beslag. Stel je eens voor als een deel daarvan in plaats daarvan groene parken en mooie promenades zou kunnen worden.
Over de hele wereld zijn steden begonnen zich te verzetten tegen privéauto’s.
Om de verandering vast te leggen, hebben we de bekroonde fotograaf Tõnu Tunnel naar heel Europa gestuurd en zijn werk samengebracht in de allereerste galerij van stedelijke transformaties.
En nu is het tijd om van de man zelf te horen – Tõnu Tunnel, een fotograaf gefascineerd door altijd veranderende steden.
V: Vertel ons eens iets over jezelf
“Als freelance architectuurfotograaf ben ik gefascineerd door het vastleggen van gecreëerde ruimtes.
Ik ben al mijn halve leven gefascineerd door het observeren van steden, hun architectuur en stedenbouw. Voordat ik fotografie ging studeren aan de Estse Kunstacademie, heb ik kort bouwkunde gestudeerd aan de Technische Universiteit van Tallinn. Hoewel het onderwerp te droog was naar mijn smaak, was het mijn eerste indicatie van een diepe interesse in gebouwde omgevingen.
Het wonen in Tallinn heeft me in staat gesteld een rijke geschiedenis van verschillende tijdperken te zien, van de middeleeuwse Oude Stad tot vervallen Sovjet-industriële gebieden, amateuristisch jaren ’90 ‘cowboy-kapitalisme’ en moderne micro-lofts met smartphone-bestuurde deuren.
Het observeren van deze gebieden, en hun onvermijdelijke gentrificatie, is geëvolueerd van een passie naar een beroep. Hoewel ik voornamelijk opdrachten fotografeer voor architecten, leg ik nog steeds af en toe oude gebouwen vast die bestemd zijn om te worden gesloopt of ingrijpend te worden gerenoveerd. Ik voel de sociale verantwoordelijk om dit te doen.”
Van Barcelona tot Amsterdam: aanpassen aan het ritme van verschillende steden
V: Beschrijf het project; hoe was het om rond te reizen? Met welke uitdagingen werd je geconfronteerd? Wat waren je favoriete steden?
“Het werken aan dit project was een interessant experiment om te begrijpen hoe verschillende steden eruitzien, voelen en ademen.
Terwijl sommige steden gemakkelijk te navigeren waren, bleek het rondreizen in andere steden vermoeiender.
Verrassend genoeg sleet de nieuwigheid van elke dag naar een nieuwe stad reizen snel en omarmde ik de normaliteit van stedelijke ruimtes. Het project dwong me mijn ritme en technieken aan te passen. Ik leerde sneller en discreter te zijn.
Ik heb zelfs mijn statief achtergelaten om er meer overtuigend als een toerist uit te zien. Dit hielp me om geen aandacht te trekken terwijl ik probeerde de perfecte foto te maken van een drukke plaza of een voetgangersstraat.
De reis door de steden zat vol onvergetelijke momenten, variërend van een taxichauffeur in Barcelona die door de nacht raasde tot oudere heren die een potje petanque speelden en levendige gesprekken in de stad.
Maar het meest bevredigende aspect van de reis was het getuige zijn van de transformatie van straten vol auto’s naar levendige voetgangerszones.
Het verkennen van Parijs op een e-bike bleek een onverwacht heerlijke ervaring. Tegelijkertijd heeft Kopenhagen snel mijn hart veroverd en is het een van mijn favoriete steden aller tijden geworden, dankzij de meer attente verkeerscultuur.
Daarentegen voelde het manoeuvreren door Amsterdam een tikje agressief aan en ontbrak de harmonie die ik in Kopenhagen had leren waarderen.”
Steden zien veranderen: van plekken voor auto’s naar ruimte voor mensen
V: Welke steden zijn het meest veranderd? Welke steden hebben nog ruimte voor verandering? En hoe kunnen we meer steden creëren die gericht zijn op mensen?
“Het is moeilijk om precieze locaties aan te wijzen, maar ik was onder de indruk van de transformaties in Parijs en Amsterdam. Tegelijkertijd zijn er volgens mij nog steeds veranderingen nodig in steden zoals Turijn, Madrid, Tallinn en Stockholm.
Als ervaren fietser voelde ik me bijna overal comfortabel bij het huren van e-steps en e-bikes. Ik begrijp wel dat niet iedereen zin heeft om te fietsen in een vreemde stad.
Om een stad te creëren die gericht is op haar inwoners en in staat is om te veranderen, hebben we groene gebieden nodig, gelijkheid tussen verschillende vervoerswijzen en een mensgerichte benadering van stedenbouw.
De steden van morgen moeten inclusief, toegankelijk en duurzaam zijn, gericht op mensen in plaats van auto’s. Het transformeren van steden is echter geen zaak die enkel stedenbouwkundigen aangaat. Het vereist collectieve actie. Als burgers hebben we een belangrijke rol te spelen bij het vormgeven ervan. Uiteindelijk beginnen de steden die we morgen willen met de acties die we vandaag ondernemen.
De verandering kan sneller plaatsvinden – en een goed startpunt is door minder te rijden en meer te wandelen en/of te fietsen, en te reizen met het openbaar vervoer, e-steps, e-bikes en deelauto’s.”