20 maj 2022
BEZPIECZNE PRZEJAZDY
Bezpieczeństwo jest fundamentalną potrzebą każdego z nas, zarówno pasażerów jak i kierowców. Na co więc kłaść nacisk, aby zwiększać poczucie bezpieczeństwa? Czynników jest wiele. My skupimy się na tych zasadach, które powinny być przestrzegane podczas przejazdów taksówką. Poniższe wskazówki pozwolą zachować spokój podczas przejazdu i uniknąć konsekwencji związanych z przekraczaniem granic psychicznych lub fizycznych drugiej osoby. Treść artykułu jest kierowana do wszystkich członków społeczności Bolt: kierowców, kierowczyń oraz pasażerek i pasażerów.
Podstawowa wiedza na temat komunikacji, kodów kulturowych związanych z płcią, zjawiska molestowania i przemocy seksualnej, przyczyni się do szerszego zrozumienia zarzutów, jakie mogą pojawiać się po niektórych przejazdach. W tym materiale publikujemy zasady społeczności Bolt, wyjaśniamy jakie zachowania są zakazane zarówno dla pasażerów jak i kierowców, wymieniamy możliwe rodzaje naruszeń, wskazówki jak takie naruszenia rozpoznać, jak ich nie stosować (nawet nieintencjonalnie) oraz jakie mogą być ich konsekwencje.
Obszar samochodu to bardzo mała, zamknięta przestrzeń. Warto o tym pamiętać – kierowca czuje się swobodnie i u siebie, ale wrażenie zamknięcia może potęgować poczucie niepokoju u pasażerów/pasażerek. Wiele osób jest ostrożnych przy wybieraniu kierowcy, kierują się ocenami w aplikacji, starają się zadbać o swoje bezpieczeństwo. Swoja postawą możesz na to wpłynąć i sprawić, że przejazd odbędzie się w komfortowej atmosferze.
GRANICE I JAK ICH NIE PRZEKRACZAĆ
Szczególną uwagę należy zwrócić na granice osobiste. To wrażliwy obszar, którego przekroczenie może skutkować u drugiej osoby pojawieniem się szeregu emocji wpływających na poczucie zagrożenia, obniżenie nastroju, niepokój a nawet panikę. Ich naruszenie w obszarze psychicznym i fizycznym obejmuje całe spektrum reakcji: przez dyskomfort po strach. Granice drugiej osoby mogą zostać przekroczone bez złych intencji, ale zdarza się, że jest to efekt działania celowego. Niezależnie od Twoich zamiarów, niechciany kontakt, naruszający poczucie bezpieczeństwa drugiej osoby nie powinien mieć nigdy miejsca!
Naruszenie granic psychicznych to poważna ingerencja w prywatność, nawet jeśli wynika z nieumiejętnej komunikacji albo jest niekiedy nieświadome i niekoniecznie intencjonalne.
Przykłady przekraczania granic to np. pytania związane z życiem rodzinnym i osobistym:
Kwestie wyglądu fizycznego również nie powinny być poruszane przez żadną ze stron uczestniczących w przejeździe. Niedopuszczalne jest jakiekolwiek komentowanie wyglądu czy ubioru drugiej osoby. Może się wydawać, że „komplementy” są miłym rodzajem kontaktu, ale zdecydowanie lepiej zachować te uwagi dla siebie. Są osoby, które mogą nie chcieć, żeby ich wygląd podlegał jakiejkolwiek ocenie, nawet tej subiektywnie „pozytywnej”. Ponadto, „komplementy” mogą zostać uznane za molestowanie, a zauważanie cech fizycznych i próba podkreślania ich w rozmowie za zdecydowane naruszenie poczucia bezpieczeństwa.
❌ Dlatego nigdy nie mów:
Wszelkie próby nawiązania relacji jak zaproszenie na spotkanie są nie do przyjęcia. Nigdy nie powinny mieć miejsca, ponieważ są absolutnym przekroczeniem granic.
❌ Dlatego nigdy nie pytaj ani nie mów:
Kolejną kwestią, która dotyczy przede wszystkim kierowców, jest wysiadanie z samochodu i pomoc np. w otworzeniu drzwi, wyciągnięciu bagaży. Tutaj czasem same pasażerki lub pasażerowie oczekują takich zachowań. Jednak dla części osób to kolejna potencjalna sytuacja zagrożenia. Pamiętaj, że nie znasz doświadczeń dobrych lub złych drugiej osoby. Jak nie zainicjować niekomfortowej sytuacji? Po prostu pytaj. Zawsze to proste i dostępne rozwiązanie – jeśli osoba nie zakomunikowała jasno, że potrzebuje wsparcia, ale chciałbyś być pomocny – zanim przejmiesz inicjatywę, zapytaj czy druga strona jej oczekuje.
Przyjrzyj się poniższym przykładom. To są sytuacje, w których uczestnicy przejazdów zgłaszali nam poczucie zagrożenia.
1) Kierowcom lub pasażerom zdarza się zapytać o rzeczy prywatne typu “Czy masz męża, żonę, dzieci, gdzie mieszkasz”
Dlaczego to nie jest akceptowalne? Stwarza poczucie, że osoba jest kontrolowana i sprawdzana. Jest ryzyko, że wiedza zostanie wykorzystana przez wypytującego np. do stalkingu czy nagabywania.
2) Kierowca lub pasażer skomplementował, powiedział, że dobrze wygląda, jest ładn(y/a)
Dlaczego to nie jest akceptowalne? To zauważanie fizyczności lub seksualności, które może być odebrane za molestowanie budzące niepokój, a nawet lęk.
3) Kierowca zaoferował pasażerce cukierka lub pasażer(ka) proponuje napój kierowcy.
Dlaczego to nie jest akceptowalne? Może budzić obawę przed podaniem np. pigułki gwałtu.
4) Kierowca/pasażer zapytał czy pasażerka/kierowczyni nie chciałaby iść na kawę
Dlaczego to nie jest akceptowalne? Kiedy prowadzisz taksówkę – jesteś w pracy. Dlatego pytania niezwiązane z pracą, nawiązujące do sfery towarzyskiej, romantycznej lub seksualnej są naruszeniem granicy osobistej pasażera/pasażerki i będą postrzegane jako molestowanie. To samo aplikuje się do pasażerów – osoba, która prowadzi samochód jest w pracy.
5) Kierowca wysiadł z samochodu i zaczął wyciągać bagaże
Dlaczego to nie jest wskazane? Nie znasz doświadczeń innych ludzi związanych z np. przemocą fizyczną. Nagłe pojawienie się kierowcy poza samochodem może być odebrane jako zagrożenie. Dlatego najlepiej zapytać czy druga osoba potrzebuje pomocy.
GRANICE FIZYCZNE – NIECHCIANY DOTYK
Naruszenie granic fizycznych może mieć różne natężenia, ale niezależnie od tego, takie zachowanie jest niedopuszczalne. Każdy rodzaj kontaktu fizycznego to sytuacja alarmowa, która może się okazać skrajnie niebezpieczną. Zachowania takie jak skracanie dystansu, nadmierne zbliżanie się, nachylanie, to umyślne kreowanie sytuacji niebezpiecznych.
Zachowania takie jak dotykanie jakiejkolwiek części ciała (twarzy, włosów, ręki, nogi, ramienia), łapanie, przytrzymywanie, obejmowanie, głaskanie, klepnięcie, uderzenie, pobicie, uwięzienie to przemoc, w tym przemoc seksualna. Dlatego jakikolwiek dotyk lub nadmierna bliskość nie mogą pojawić się nigdy.
PRZEMOC SEKSUALNA I MOLESTOWANIE
Szczególną formą przemocy jest przemoc seksualna i molestowanie. Szczególną ponieważ wprost odnosi się do płci, seksualności, tożsamości seksualnej, czyli najbardziej intymnej sfery człowieka.
Zgodnie z polskim prawem, każda czynność seksualna wymaga wyrażenia na nią zgody. Opór ofiary nie musi polegać na fizycznym przeciwstawieniu się użytym przez sprawcę środkom zmuszania, ale może polegać na innych formach, np. płaczu, ustnych wypowiedziach, szarpaniu czy próbach wzywania pomocy.
Pod pojęciem „przemoc seksualna” kryje się wiele różnych zachowań. Będą to na przykład poniższe działania:
Molestowaniem nazwiemy każde niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności drugiej osoby, w szczególności poprzez stworzenie wobec niej zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery.
Sformułowanie „niepożądane zachowanie” jest istotne, ponieważ podkreśla nie tylko wyrażenie sprzeciwu wobec danych zachowań, ale też brak zgody na nie. Brak zgody to również sytuacja, kiedy osoba nie jest w stanie wyrazić swojej woli, ponieważ jest np. pod wpływem alkoholu, leków czy narkotyków lub też śpi albo jest nieprzytomna. Dotyczy to również sytuacji, kiedy osoba nie wyrazi swojej woli z powodu niepełnosprawności lub nieumiejętności oceny sytuacji (np. została zmanipulowana czy oszukana). W każdej z tych sytuacji należy założyć, że nie było zgody, i domyślnie był wyrażony sprzeciw. Osoba pijana czy śpiąca nie jest w stanie zareagować!
Przykładem molestowania seksualnego mogą być komentarze odnoszące się do:
Najdrastyczniejszą formą przemocy seksualnej jest gwałt.
Gwałtem jest każdy wymuszony akt seksualny lub inna czynność seksualna (np. kontakt oralny, zmuszenie do masturbacji, każdy kontakt cielesny zmierzający do zaspokojenia seksualnego), a także próba doprowadzenia do tych czynności
Zmuszenie do aktu seksualnego lub każdej innej czynności seksualnej może przyjmować różne formy, np. zastraszenia, szantażu, przemocy czy groźby użycia siły fizycznej.
Nic nie usprawiedliwia przemocy seksualnej. Jest z nią związane wiele mitów i przekonań. Zapoznaj się z poniższymi przykładami:
❌ MIT 1 Skąpo ubrana kobieta prowokuje do gwałtu – Kobiety są gwałcone bez względu na to, jak są ubrane. Żadne badania nie potwierdziły, że określony rodzaj ubioru miał większy lub mniejszy wpływ na to, czy osoba została zgwałcona. Kobieta, która ubiera się atrakcyjnie czy śmiało się zachowuje, nie robi tego po to, by zostać zgwałconą. Nikt nie chce doświadczyć gwałtu i nikt nie ma prawa zmuszać kogoś do seksu wbrew woli. To nie ubiór gwałci, lecz gwałciciel.
❌ MIT 2 Ofiara pod wpływem substancji psychoaktywnych sama jest sobie winna – winny jest wyłącznie sprawca. Jeśli osoba jest pod wpływem substancji, należy zapewnić jej bezpieczeństwo. Nie jest w stanie się obronić, nie jest w stanie wyrazić swojej woli w świadomy sposób. Nie wolno tego wykorzystywać
❌ MIT 3 Gwałt to rządza; mężczyzna w pewnym momencie nie może się już wycofać – Większość mężczyzn jest w stanie kontrolować swoje zachowania seksualne, a ci, którzy tego nie potrafi, powinni poddać się stosownemu leczeniu. Każda osoba ma prawo wycofać się z aktywności seksualnej w dowolnym momencie, nawet jeśli wcześniej była nią zainteresowana.
❌ MIT 4 Ofiara gwałtu tak naprawdę sama tego chciała – Większość gwałcicieli racjonalizuje swoje zachowanie, tłumacząc się tym, że zostali „sprowokowani” przez ofiarę, która była „wyzywająco ubrana”, „miała silny makijaż”, „siedziała sama przy barze”, „narzucała się”. Jest to sposób myślenia przerzucający odpowiedzialność za zachowanie sprawcy na ofiarę i tym samym zdejmujący z gwałciciela poczucie winy za własne działanie. Nie ma osoby, która chciałaby być zgwałcona.
❌ MIT 5 Ofiary kłamią, że zostały zgwałcone, mszczą się w ten sposób na mężczyznach – Badania wskazują, że faktyczna liczba fałszywych zarzutów o gwałt wynosi około 2%, tyle samo, ile w przypadku innych tak poważnych przestępstw.
❌ MIT 6 Jeśli ofiara się nie broniła, to znaczy, że nie był to gwałt – Fakt, że zgwałcona osoba się nie broni i nie krzyczy, nie jest dowodem na to, że do gwałtu nie doszło. Oznacza to, że gwałt był wyjątkowo traumatyczny. U osoby przeżywającej traumę zawęża się świadomość, odbieranie bodźców i zaburza się zapamiętywanie. Dochodzi do tzw. dysocjacji – osoba krzywdzona odcina się od emocji, bywa że traci poczucie tożsamości i kontrolę nad własnym ciałem. Może też przyjąć strategię niebronienia się świadomie, np. ze strachu przed większymi obrażeniami.
KONSEKWENCJE
Zwiększenie świadomości, jakie zachowania są niezgodne z etyką pracy lub norm społecznych to podstawowy i pierwszy krok w budowaniu bezpiecznej atmosfery, bez strachu i poczucia zagrożenia. Nie respektując zasad społecznych, zawodowych oraz prawa narażasz się na konsekwencje, które mogą zaważyć o życiu prywatnym i zawodowym, a także odcisnąć piętno na życiu osoby, która przemocy doświadczyła.
Bez względu na to czy jesteś kierowcą/kierowczynią czy pasażerem/pasażerką, zobowiązujesz się do przestrzegania szeregu wypracowanych zasad. Jedną z nich jest kategoryczny zakaz stosowania jakiejkolwiek formy przemocy. Twoje świadczenie bądź korzystanie z usług taxi jest poddawane ocenie, a zespół Bolt jest przygotowany do przyjmowania zgłoszeń związanych z przemocowymi zachowaniami.
Rezultatem nieakceptowanych zachowań może być:
Będąc użytkownikiem platformy Bolt zobowiązujesz się do przestrzegania ww. zasad. Dodatkowo, w przypadku braku wypełnienia obowiązkowego testu dot. Zasad Bezpieczeństwa, Bolt Services zastrzega sobie prawo do zablokowania konta kierowcy lub pasażera.
Stosowanie przemocy to zachowania, które demoralizują, obniżają empatię, sprowadzają relacje osobiste do opartych na strachu i krzywdzie. W każdej chwili możesz podjąć pracę nad swoim postępowaniem. Nie pozwól, aby zakazane działania miały destrukcyjny wpływ na ciebie i Twoje otoczenie.
